De beker heeft nogal eens een andere tint dan de rest van het instrument, omdat daar dan ander materiaal voor gebruikt is. Messing met meer koper erin, bijvoorbeeld, omdat dat anders klinkt. Bij duurdere instrumenten kan je vaak uit een paar verschillende bekers kiezen.
Meer, warmer en roder
Hoe meer koper er in het messing zit, hoe donkerder en warmer de klank meestal wordt, en hoe roder de kleur. Ook spreekt een instrument met zo’n beker iets makkelijker aan, volgens veel blazers.
Hoeveel is meer?
‘Gewoon’ messing, met een geelachtige tint, heeft zo tussen de zestig en de zeventig procent koper. Voor messing met extra koper kom je verschillende namen tegen. Bij het ene merk heet het goudmessing of gold brass, bij het andere rose brass, bijvoorbeeld, en als er echt veel koper in zit wordt het meestal roodkoper of red brass genoemd. Of je voor meer koper meer betaalt, is per merk anders.
Zilver, brons of glas
Bekers van andere materialen zijn er ook. Zo zou je met een beker van massief zilver of brons juist een veel helderder geluid krijgen, en er zijn zelfs trompetten met een beker van glas…
DE BORING
Als je het uiteinde van een tuinslang dichtknijpt, krijg je een hardere, ‘scherpere’ waterstraal. Bij blaasinstrumenten werkt het eigenlijk net zo. Hoe nauwer een buis is, hoe scherper het geluid wordt. De doorsnede en het verloop van de buis wordt de boring genoemd.
Doorsnede
In folders lees je meestal hoe groot de boring van een instrument is. Dan gaat het erom hoe wijd de buis bij de ventielen is. Bij een trompet met een grote boring is dat 11,8 millimeter of meer, bij een kleine 11,4 millimeter of minder. Die verschillen lijken op papier niet zo groot, maar ze zijn het wel, als je speelt.
Middelgroot
Om op een trompet met een grote boring te kunnen spelen, moet je een goede embouchure hebben, en een goede beheersing van je adem. Ook een heel kleine boring vraagt ervaring. Als je net begint, ben je meestal het best uit met een middelgrote boring (±11,6mm). Bij een bugel is dat meestal een halve millimeter minder.
Klein of groot
Een trompet met een kleinere boring geeft een helderder, scherper, lichter, sizzelender geluid. En een instrument met een grotere boring klinkt dan groter (logisch), opener en breder (net zo logisch), en ook wat ronder en warmer. Hoe groter de boring, hoe makkelijker je heel lage tonen speelt. Met een kleinere boring worden juist de allerhoogste tonen iets makkelijker.
Nog meer verschillen
Bij een grotere boring kan je ook op wat meer volume rekenen, maar heel zacht spelen wordt iets lastiger. Je kan de toon iets makkelijker kleuren, en de klank mengt makkelijker met die van andere instrumenten. Ook daarom zie je grotere boringen vooral in symfonieorkesten. Met een kleinere boring is het iets makkelijker om zuiver te spelen. Echt hard spelen is lastig, maar het geluid is wel gerichter, ook omdat het wat scherper is. Jazzblazers kiezen vaker voor een kleinere boring.
Hoe groot?
Sommige fabrikanten geven de boring met cijfers aan, andere doen het met woorden als small en large. Moet je wel weten dat large per merk niet altijd even large is. Staan er wel cijfers in een folder, dan zijn het vaak inches. Omrekentip: een boring maatje 0,460'' is 0,460x25,4 = 11,68mm.
MEER WETEN?
Meer weten over je instrument, over mondstukken, over hoe deze instrumenten gebouwd worden, en nog veel meer? Lees dan Tipboek Trompet en trombone, bugel en kornet!
TIPCODES
Elk Tipboek dat in of na 2001 verscheen bevat 20 of meer Tipcodes. Deze unieke codes geven op www.tipbook.com toegang tot korte filmpjes en audiotracks waarmee je ook kan horen waar je in de Tipboeken over leest. En voorbeeld vind je op de website!
TIPBOEK TROMPET EN TROMBONE - INHOUD
De eerste hoofdstukken van elk Tipboek zijn vooral voor beginners bedoeld. In de daaropvolgende hoofdstukken wordt dieper op het instrument en alle toebehoren (stokken, snaren, mondstukken, strijkstokken, enzovoort) ingegaan. Daarna volgen een of meer hoofdstukken over stemmen, intoneren, onderhoud en aanverwante onderwerpen. De laatste hoofdstukken bieden korte achtergrondinformatie over familie, geschiedenis, bouw en merknamen.
HOOFDSTUK 1. EEN KOPERBLAZER?
Trompettisten, trombonisten, kornettisten en bugelisten zijn allemaal koperblazers: ze spelen op een ‘koperen’ blaasinstrument. In een harmonieorkest, in een jazzkwintet of een trompetterkorps, in een fanfare of een brassband…
HOOFDSTUK 2. IN VOGELVLUCHT
Een rondje langs de belangrijkste onderdelen van trompetten, kornetten, bugels en trombones. Weet je meteen hoe die instrumenten werken en wat de verschillen zijn.
HOOFDSTUK 3. LEREN SPELEN
Trompet of trombone leren spelen: makkelijk of moeilijk? Heb je lessen nodig? De antwoorden vind je in dit hoofdstuk, dat ook gaat over oefenen en noten lezen.
HOOFDSTUK 4. KOPER KOPEN?
Waarom het ene instrument duurder is dan het andere, waar je voor betaalt, nieuw of tweedehands, en andere kooptips vooraf.
HOOFDSTUK 5. EEN GOED INSTRUMENT
Testtips en koopadviezen: waar je allemaal op moet letten als je in de winkel staat, zodat je het beste instrument kiest dat je kopen kan?
HOOFDSTUK 6. EEN GOED MONDSTUK
Alleen met een goed passend mondstuk haal je alles uit je instrument wat erin zit – en uit jezelf.
HOOFDSTUK 7. DEMPERS
Dempers dempen niet alleen: ze veranderen je geluid, en ze zijn er in allerlei modellen, van straight mutes tot wee-zees.
HOOFDSTUK 8. ERVOOR EN ERNA
Alles wat je voor en na het spelen met je instrument doet, inclusief stemmen, en tips over standaards, koffers en microfoons.
HOOFDSTUK 9. ONDERHOUD
Aan een beetje onderhoud hebben deze instrumenten al genoeg om jarenlang goed te blijven klinken en spelen.
HOOFDSTUK 10. TERUG IN DE TIJD
De eerste voorouders van de trompet en de trombone zijn al honderden jaren oud. Een heleboel geschiedenis in een paar bladzijden.
HOOFDSTUK 11. DE FAMILIE
Van de saxhoorn tot de sousafoon en van de piccolo tot de pockettrompet. Allemaal familieleden, en er zijn er nog veel meer.
HOOFDSTUK 12. DE FABRIEK IN
Een snel bezoek aan een trompetfabriek.
HOOFDSTUK 13. DE MERKEN
Bijna alle trompet- en trombonemerken zijn naar hun oprichters genoemd. Een kennismaking.
HOOFDSTUK 14. ORKESTEN EN BANDS
Wat is het verschil tussen een harmonieorkest en een brassband, wat is een blaasorkest, en hoeveel blazers blazen er in een big band, ofwel: waar kan je allemaal terecht, als koperblazer?
KOPERBLAZERSWOORDENBOEK EN INDEX
Wat is een slof, een trigger of een stiftboring? Een woordenboek voor koperblazers. Is meteen de index, zodat je alles makkelijk terug kan vinden.
MEER WETEN?
Tijdschriften, boeken en websites die meer informatie bieden, plus belangrijke adressen.
